Zanim przystąpisz do egzaminu na prawo jazdy i uzyskasz uprawnienia do kierowania pojazdami, niezbędne jest przejście badania lekarskiego. Warto zaznaczyć, że obowiązek ten dotyczy nie tylko kandydatów na kierowców, ale również osób, które już posiadają prawo jazdy, a ich uprawnienia wymagają przedłużenia.
Przyjrzyjmy się zatem bliżej badaniom lekarskim na prawo jazdy, które dla wielu mogą wydawać się jedynie formalnością.
W jakim celu przeprowadza się badania lekarskie na prawo jazdy?
Obowiązkowe badania lekarskie mają na celu ocenę, czy u danej osoby nie występują przeciwwskazania do prowadzenia pojazdu. Podczas badania lekarz ocenia ogólny stan zdrowia oraz zdolności niezbędne do bezpiecznego kierowania. Dlaczego jest to tak istotne? Prowadzenie pojazdu – czy to motocykla, czy samochodu – wymaga nie tylko opanowania techniki jazdy, ale również odpowiednich predyspozycji fizycznych i psychicznych.
Niestety, pewne schorzenia mogą znacznie utrudnić lub wręcz uniemożliwić bezpieczne prowadzenie pojazdu, choć każda decyzja w tej kwestii zależy od indywidualnego przypadku. Badania lekarskie na prawo jazdy mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa na drodze. Osoby, których stan zdrowia może prowadzić do nagłego zasłabnięcia, ataku lub innej sytuacji zagrażającej bezpieczeństwu, mogą otrzymać negatywną opinię od lekarza lub zalecenie ograniczeń w zakresie prowadzenia pojazdów.
Polecane: Ile kosztuje prawo jazdy kat. B? Koszt kursu i egzaminu
Kto powinien poddać się badaniu lekarskiemu na prawo jazdy?
Obowiązkowi badań lekarskich na prawo jazdy podlegają:
- osoby ubiegające się o prawo jazdy na pojazdy silnikowe, motorower lub tramwaj;
- osoby przedłużające ważność prawa jazdy wybranej kategorii lub uprawnień do kierowania tramwajem;
- osoby, które utraciły uprawnienia z powodu stanu zdrowia i chcą je odzyskać;
- osoby, które prowadziły pojazd mechaniczny, motorower lub tramwaj pod wpływem alkoholu, środków odurzających lub substancji o podobnym działaniu;
- osoby, które posiadają prawo jazdy lub pozwolenie na prowadzenie tramwaju, ale w stosunku do ich stanu zdrowia pojawiły się uzasadnione wątpliwości;
- osoby ubiegające się o zezwolenie lub przedłużające jego ważność na prowadzenie pojazdów uprzywilejowanych lub przewożących wartości pieniężne;
- kandydaci do szkół podstawowych oraz ich uczniowie, jeśli jest to związane z kształceniem zawodowym;
- osoby uczestniczące w kwalifikacyjnych kursach zawodowych lub ich słuchacze.
Warto pamiętać, że obowiązek ten nie dotyczy wyłącznie przyszłych kierowców – istnieje wiele sytuacji, w których badania są konieczne. Badania mogą być przeprowadzane na wniosek osoby zainteresowanej lub na podstawie skierowania. To drugie dotyczy przypadków, w których istnieją poważne wątpliwości co do stanu zdrowia danej osoby oraz uczniów szkół ponadpodstawowych w związku z kształceniem zawodowym.
Jak przebiega badanie lekarskie na prawo jazdy?
Badanie lekarskie przed uzyskaniem prawa jazdy to rutynowa procedura, która zazwyczaj trwa od kilku do kilkunastu minut. Należy jednak zaznaczyć, iż dla kierowców zawodowych proces ten jest bardziej szczegółowy. My jednak skupimy się jednak na osobach poddających się badaniom w związku z uzyskaniem prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E oraz T.
Podczas standardowego badania lekarskiego na prawo jazdy sprawdza się wzrok, słuch, a także funkcjonowanie narządów równowagi i ruchu. Lekarz przeprowadza również wywiad medyczny, w którym poruszane są kwestie zdrowia psychicznego, ewentualnych uzależnień oraz chorób przewlekłych. Kandydat jest także pytany o przyjmowane leki.
W ramach badania lekarskiego uprawniony lekarz ma prawo skierować badaną osobę na konsultację do lekarza specjalisty lub psychologa, a także zlecić wykonanie dodatkowych badań diagnostycznych. Na zakończenie badania lekarz wydaje orzeczenie lekarskie, a dane osoby, której orzeczenie dotyczy, są wprowadzane do centralnej ewidencji kierowców.
Polecane: Wszystkie kategorie prawa jazdy w Polsce – Pełna lista
Orzeczenie lekarskie może wystawić jedynie lekarz orzecznik, co oznacza, że badania muszą być przeprowadzone w ośrodku medycyny pracy. Miejsce, w którym badanie zostanie wykonane, nie jest ograniczone lokalizacją – można je przeprowadzić zarówno w ośrodku blisko miejsca zamieszkania, jak i w innym mieście, według własnego wyboru.
Jednak przepisy wskazują, że badania lekarskie na prawo jazdy muszą być przeprowadzone w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy w przypadku trzech grup osób. Dotyczy to tych, którzy:
- utracili uprawnienia do prowadzenia pojazdów z powodu problemów zdrowotnych i starają się o ich przywrócenie;
- prowadzili pojazd silnikowy, motorower lub tramwaj w stanie nietrzeźwości, po spożyciu alkoholu lub innej substancji działającej podobnie do alkoholu;
- posiadają prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem, ale w ich przypadku pojawiły się poważne wątpliwości co do stanu zdrowia.
Termin ważności badania lekarskiego na prawo jazdy
Obecnie prawo jazdy wydawane jest na maksymalnie 15 lat, a jego ważność zależy od kategorii uprawnień oraz stanu zdrowia kierowcy. Prawo jazdy na maksymalnie 15 lat mogą otrzymać kierowcy posiadający uprawnienia kategorii: B, B1, B+E, T, A, A1, A2, AM. Prawo jazdy na maksymalnie 5 lat mogą otrzymać kierowcy posiadający uprawnienia kategorii: C, C1, C1+E, C+E, D, D1, D+E, D1+E.
Badania lekarskie dla kierowców zawodowych
Zawodowi kierowcy, którzy nie ukończyli 60 lat, są zobowiązani do przechodzenia badań lekarskich co 5 lat. Po osiągnięciu 60. roku życia badania te muszą być powtarzane co 30 miesięcy. Kierowca zawodowy musi przejść badania psychologiczne, neurologiczne, laryngologiczne, okulistyczne, badania pozwalające ocenić ogólną kondycję zdrowotną oraz badania pomocnicze, takie jak np. EKG.